WATTANA PROMWONGSA
Bachelor of Education Program in Biology and General Science
เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane)
ลักษณะโครงสร้าง ประกอบด้วย ฟอสโฟลิพิด (Phosholipid) จัดเรียงตัวเป็น 2 ชั้น มีโปรตีนแทรกเกาะติดอยู่ และยังมีสารพวกไกลโคลิพิด ไกลโคโปรตีน และคอเลสเตอรอล
หน้าที่ ห่อหุ้มเซลล์ทำให้มีขอบเขตแน่นอน และรักษาสมดุลของสารภายในเซลล์โดยเป็นเยื่อเลือกผ่าน คัดเลือกสารที่จะผ่านเข้าและออกจากเซลล์ พบในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
ภาพแสดง โครงสร้างและส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์
ฟอสโฟลิพิด (phospholipid) เป็นลิพิดที่ประกอบด้วยหมู่ฟอสเฟตเอสเทอร์ สารพวกนี้พบเป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane) ซึ่งทำหน้าที่เลือกให้สารบางชนิดผ่านเข้าไปภายในเซลล์ได้ พบมากในส่วนสมองและเส้นประสาท
ฟอสโฟลิพิด 1 โมเลกุล เกิดจากการรวมตัวของกลีเซอรอล 1 โมเลกุล กรดไขมัน 2 โมเลกุล และหมู่ฟอสเฟตอีก 1 หมู่ สูตรทั่วไปของฟอสโฟลิพิดเป็นดังนี้
ภาพแสดง สูตรทั่วไปของฟอสโฟลิพิด
X คือส่วนที่มีขั้ว R1 , R2 คือส่วนที่เป็นไฮโดรคาร์บอน
ฟอสโฟลิพิดแบ่งเป็น 2 ประเภท คือฟอลโฟกลีเซอไรด์ และสฟิงโกลิพิด ตัวอย่างของฟอสโฟลิพิด เช่น เลซิติน (lecithin) พบมากในเนื้อเยื่อของคนและสัตว์ เลซิตินทำหน้าที่เป็นตัวทำละลายคอเลสเทอรอล ไตรกลีเซอไรด์ และไขมันที่อยู่ในหลอดเลือดให้แตกตัวเป็นอนุภาคเล็ก ๆ เป็นเนื้อเดียวกับเลือด เป็นการช่วยป้องกันไม่ให้ไขมันไปเกาะที่ผนังหลอดเลือด
อาหารที่มีเลซิตินสูง ได้แก่ ตับ เนื้อวัว ไข่ เนยแข็ง ถั่วเหลือง ข้าวโพด ข้าวโอต ข้าวสาลี ซึ่งปกติร่างกายสามารถสร้างเลซิตินได้เอง
